Bekijk hier het betoog van Renate Richters tijdens de Algemene Beschouwingen van 7 juni 2011.
Klik op 'lees meer' om de tekst te lezen.
DE POLITIEK MOET KEUZES MAKEN
-
Kaalslag dreigt door bezuiniging op bibliotheken;
- Bestaansrecht CKE ter discussie;
-
Elke instantie doet weer zijn eigen ding;
-
Sociale werkplaats straks bij grof huisvuil;
-
Politiek is ook een beetje pokeren;
-
De politiek moet echt keuzes gaan maken.
Dit zijn slechts enkele spraakmakende koppen uit de krant over de bezuinigingen. Oneliners, die proberen de essentie te vatten van een complexe en majeure operatie, die veel gevolgen heeft voor inwoners in onze stad.
Wat betekenen deze koppen eigenlijk, geven ze die essentie wel goed weer? Zo zegt de krantenkop over de kaalslag bij de bieb niet dat we in Eindhoven ten minste nog proberen om in elke wijk een bibliotheekvoorziening te behouden, terwijl in andere grote steden heel veel filialen worden gesloten. En gaat de discussie over het bestaansrecht van het CKE, of over hoe we cultuureducatie voor kinderen kunnen versterken en dichtbij brengen? Daarin heeft het CKE een onverminderd belangrijke rol. Kortom, de koppen dekken niet altijd de lading, maar meestal lezen we de nuance wel in de rest van het artikel.
De media heeft de verantwoordelijkheid om het nieuws te vertalen naar begrijpelijke taal voor hun lezers. Hetzelfde proberen wij politici voor onze achterban. Daarbij maken politici ook vaak gebruik van oneliners. Niet in de laatste plaats om ermee in de kranten te komen overigens. En ook voor ons geldt: de koppen dekken niet altijd de lading.
OVER VERANTWOORDELIJKHEID NEMEN: HET DILEMMA
De oneliners worden steeds belangrijker in de politiek. Want het populisme zegeviert aldus allerlei bronnen. De afstand tussen politiek en burger is groter dan ooit. Kiezers willen ‘duidelijke’ taal. Kort en bondig, rechtdoorzee. Maar wil de kiezer alleen erkenning van zijn probleem, of wil hij ook de reden voor bepaalde keuzes horen, en begrijpen waarom iets wel of niet kan? GroenLinks voelt hier een dilemma: we hebben behoefte aan goede inhoudelijke argumenten en inzicht in effecten om onze keuzes goed te motiveren, maar we willen ook die kiezer tevreden stellen met een duidelijke boodschap.
Nu ligt de kadernota voor ons. Weer een stap in het proces om 56 miljoen bezuinigingen in te vullen. Een proces dat bestaat uit het coalitieakkoord, het bezuinigingspalet, de kadernota’s, stadsmonitoren, het MIP (Meerjaren Investerings Programma), het projectenboek en een hele stapel commissienotities en raadsvoorstellen.
Veel te veel papier zeggen sommige partijen in de Raad. Die kunnen een voorbeeld nemen aan het CDA. Immers, die heeft voor haar tegenbegroting slechts een enkel A4tje nodig.
Eén A4tje. Je zou het haast de oneliner onder de begrotingen kunnen noemen. Wij herkennen in de ‘minder pijn’ begroting de zorg over bv. cultuur of welzijn. Maar het roept ook nogal wat vragen op. Want de effecten zijn niet inzichtelijk en bovendien zijn de cijfers arbitrair en niet onderbouwd, soms zelfs niet correct. Wanneer is het goed, vragen wij ons af? Een onsje meer, een onsje minder? Ik zou de ‘minder pijn’ begroting dan ook wel populistisch willen noemen.
Onlangs voerden we het debat over de bezuiniging op het leerlingenvervoer. Het CDA was tegen, en veegde de bezuiniging van tafel. Zij won daarmee de sympathie van de getroffen ouders. Maar in haar ‘minder pijn’ begroting vergat zij om daar de dekking voor te regelen. Net als de CDA-wethouder dat in de vorige coalitieperiode is vergeten. Want zij verruimde wel de criteria maar niet het budget, de oorzaak van het hele probleem. Overigens met toestemming van de raad, daarvoor steek ik hand in eigen boezem. Zoek het maar in iemand anders z’n potjes, was het antwoord van het CDA bij het debat hierover. Ik had meer verantwoordelijkheidsgevoel verwacht.
KEUZES MAKEN: UITGANGSPUNTEN VOOR GROENLINKS
GroenLinks kiest ervoor een groene politiek te voeren, waarbij we uitgaan van duurzame keuzes die toekomstbestendig zijn. Die niet alleen maar uitgaan van marktwerking en groei, maar een balans zoekt tussen persoonlijke behoeften en kwaliteit van leven nu en in de toekomst.
GroenLinks wil een sociale vrijzinnige politiek voeren. Een overheid die mensen kansen geeft om mee te doen in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Die uitgaat van eigen kracht, zelfregie en respect. Die het stevige vangnet vormt voor diegenen die het nodig hebben, en mensen begeleidt en stimuleert om eigen verantwoordelijkheid te nemen en eigen keuzes te maken. En dat is, zeg ik nadrukkelijk, iets anders dan mensen aan hun lot overlaten .
Vanuit deze uitgangspunten hebben wij onze inbreng van het bezuinigingspalet gegeven, en vanuit deze uitgangspunten zullen wij ook de kadernota beoordelen. Waar staan we nu?
DE INVLOED VAN LANDELIJKE ONTWIKKELINGEN
In de landelijke politiek hebben we nu een kleine acht maanden een minderheidsregering van VVD en CDA, gedoogd door de PVV, op dit moment ‘s lands meest erkende populistische partij. Een deel van de maatregelen die dit kabinet neemt, met goedkeuring van de PVV, hebben grote effecten op het lokale beleid dat we voorstaan. Enkele voorbeelden van landelijk beleid dat grote gevolgen heeft voor mensen in onze stad:
- Arbeidsparticpatie. Het rijk wil iedereen aan het werk, maar bezuinigt vervolgens fors op de WSW, het participatiebudget, de uitkeringen, de WMO, de AWBZ, de kinderopvang, de inburgering.
- Het Rijk wil voorop lopen als kenniseconomie maar bezuinigt fors op het onderwijs. En ook subsidieregelingen om de kenniseconomie te stimuleren staan zwaar onder druk. Gelukkig is Eindhoven de slimste, vinden we er vast een oplossing voor.
- Het natuur-, milieu- en klimaatbeleid is aldus onze gewaardeerde collega’s van het CDA een zaak van het rijk. Maar deze regering haalt de afgesproken doelstellingen niet, lapt Europese regels aan de laars en daarmee daalt de positie van Nederland naar de achterhoede en wordt de biodiversiteit in onze streek bedreigd.
- In de kunst- en cultuursector dreigt een kaalslag. Commissaris van de Koning van der Donk analyseerde in het ED: “Dit kabinet neemt afscheid van cultuur in onze regio. Een groot deel van het zuiden dreigt een cultureel niemandsland te worden”. Hoe blijven wij lokaal een aantrekkelijke vestigingsstad voor alle werknemers die hier werkzaam zijn.
WAT BETEKENT DAT VOOR EINDHOVEN?
Deze gemeenteraad moet nu de goede keuzes te maken voor onze stad. In een context van een landelijke politiek die op onderdelen de doelstellingen die we lokaal nastreven ondermijnt. Ons coalitieakkoord is daarbij leidend. Maar hoe uitvoerbaar zijn deze doelstellingen nog, nu de context zo veranderd is in krap een jaar tijd?
In de stadsmonitor zien we dat de armoede toeneemt en dat de economische crisis nadelige gevolgen heeft voor welzijn en participatie van met name mensen met een laag inkomen en allochtonen. Ondanks de extra investeringen die we hebben gedaan in armoedebeleid en de WMO. Dit vraagt dus onverminderd onze aandacht, en wellicht wel meer geld dan wat we nu hebben voorzien.
We hebben stevige discussies met elkaar gevoerd over participatie en de inzet van het participatiebudget. Maar door de voorgenomen bezuinigingen van het Rijk lijkt die discussie achterhaald. Mochten de plannen van het Rijk doorgaan, en daar ziet het wel naar uit, dan wil GroenLinks een hernieuwde discussie over hoe we de uitgangspunten uit ons coalitieakkoord ‘iedereen doet mee’ en ‘de zwakkeren worden ontzien’, vorm blijven geven, ook in de toekomst. Voor GroenLinks blijven deze doelstellingen ten allen tijde overeind staan.
DE MORAAL VAN HET VERHAAL
Er zijn allerlei analyses over populisme in de politiek geschreven. Analyses die populisme afkeuren, want er wordt teveel ingespeeld op onderbuikgevoelens en de populisten bieden geen werkelijke antwoorden. Maar er zijn ook analyses waarin populisme gezien wordt als een signaal van betrokkenheid van mensen bij de politiek, met name de laag opgeleiden, die zich vaak niet gehoord voelen. De ‘politieke elite’ moet naar antwoorden zoeken zodat ook deze mensen zich gehoord en betrokken voelen en zich herkennen in de politieke vertegenwoordigers. En in dat laatste dragen wij met z’n allen een verantwoordelijkheid. Kortom, populisme is niet per definitie fout, het is ook een signaal aan ons om de dingen anders te doen.
De moraal van mijn verhaal: Deze Raad moet de verantwoordelijkheid nemen en de moeilijke keuzes maken. Wij moeten duidelijkheid geven aan de inwoners van onze stad. En dat doen we met de hele raad, oppositie en coalitie, voorbij aan populisme, voorbij aan het persoonlijke gewin, want dat schiet in dit proces echt tekort. Het gaat nu om de inhoud en het algemeen belang. Omdat die een prijskaartje heeft van 56 mln.
Dit betoog is dan ook een pleidooi om samen te zoeken naar constructieve oplossingen, waarbij wij in heldere taal uitleggen waar wij voor staan. Ook als we moeilijke keuzes moeten maken die mensen pijn gaan doen. Want daar kunnen we niet omheen. Tegen zijn mag natuurlijk, maar kom dan wel met goede alternatieven. Neem uw verantwoordelijkheid ook op die manier.
Bij de behandeling van de kadernota gaan we met elkaar in discussie over de voorstellen en zetten we de lijn uit voor de toekomst. Laten we er met elkaar voor zorgen dat de koppen de lading straks dekken, in onze betogen én in de krant.