Maandagavond 24-03-14 hebben de lijsttrekkers van de partijen die gekozen zijn in de gemeenteraad, de verkiezingsuitslag ‘geduid’. Iedere lijsttrekker mocht namens zijn/haar partij vertellen wat zij van de uitslag vonden, en wie aan zet is om de onderhandelingen te starten. Bestuur, fractie en leden van GroenLinks Eindhoven kwamen de dag na de verkiezingen bij elkaar om hierover na te denken. Lees hier het betoog van Renate Richters bij de duiding van de uitslag.

Voorzitter,

Het was een spannende strijd. 17 partijen namen deel aan de Eindhovense gemeenteraadsverkiezingen, daarvan hebben 10 partijen een plek in de gemeenteraad verdiend.

Ik wil eerst even stil staan bij het opkomstpercentage. Landelijk was die nog nooit zo laag met 53,8% een daling van 0,1% tov vier jaar geleden. Eindhoven had vier jaar geleden de twijfelachtige eer om het allerlaagste opkomstpercentage van heel Nederland te halen: 43,6%. Deze keer waren we niet de laagste, met 44,9% zien we een duidelijke verbetering, en laten we steden zoals Schiedam, Amsterdam en Rotterdam achter ons. Maar laten we duidelijk zijn, het houdt niet over. Nog steeds komt minder dan de helft van de kiesgerechtigde Eindhovenaren naar de stembus.

Wat betekent nu die lage opkomst? Dat blijft gissen. Gebrek aan vertrouwen? Niet weten op wie te stemmen? Onverschilligheid? Geen klachten? Wij denken dat de opkomstbevorderingscampagne die we de afgelopen jaren hebben gevoerd in ieder geval een positief aandeel aan heeft aan de lichte stijging. Maar het werk is nog lang niet klaar. De lage opkomst geeft ons politieke partijen de opdracht om de komende vier jaar onze stinkende best te blijven doen om met bewoners in gesprek te gaan, en te laten zien wat we hier in dit huis aan het doen zijn, om hen te horen en te betrekken zodat over vier jaar de stijgende lijn zal worden doorgezet.

Dan de uitslag.

Allereerst feliciteren wij de SP met haar winst van 4 naar 7 zetels. Dat maakt hen de grootste winnaar van deze verkiezingen. Ook het Ouderenappel, D66 en Leefbaar Eindhoven winnen. Speciaal vermelden we de Christenunie die na vier jaar terugkeert in de gemeenteraad.

GroenLinks heeft zelf ook iets te vieren. Tegen de landelijke trend in, waarbij GroenLinks licht verliest, hebben wij in Eindhoven 4 zetels behouden. Wij zijn trots op het vertrouwen dat de kiezer ons heeft geschonken, en zien het als een bevestiging van dat wat wij de afgelopen 4 jaren hebben gepresteerd in Eindhoven.

De PvdA verliest 2 zetels maar blijft desondanks de grootste partij in Eindhoven. Hiermee valt de uitslag voor hen in Eindhoven mee, want landelijk heeft de PvdA een veel grotere verkiezingsnederlaag geleden. Ook de VVD verliest twee zetels. Ons inziens heeft de kiezer hiermee een duidelijk signaal gegeven aan de partijen die landelijk samen regeren. Iedere partij zou in hun plaats fors moeten bezuinigen en dus moeilijke maatregelen moeten nemen, maar de keuzes die dit kabinet maakt kunnen niet rekenen op de steun van de kiezer.

Uit de verkiezingsuitslag maken wij op dat de inwoners grote zorgen hebben over de sociale agenda. Werkloosheid, armoede, de bezuinigingen op de zorg, mensen zijn bang om buiten de boot vallen. Dit zijn reële zorgen van onze inwoners. De winnaars van deze verkiezingen laten een duidelijk (andere) agenda zien dan de regeringspartijen met elkaar hebben afgesproken. De uitslag is dan ook een spiegel, tegen het kabinetsbeleid en tegen de hoogte en het tempo van de bezuinigingen op zorg en participatie. Een coalitieakkoord zou dus bovenal een antwoord moeten geven op deze zorgen.

De komende vier jaar zullen in het teken staan van de decentralisaties, en wederom een forse bezuinigingsopgave. Om recht te doen aan de inhoudelijke signalen die de kiezer ons heeft gegeven, stellen wij voor om een brede informatieronde te organiseren, waarbij alle partijen worden gehoord, en gezocht wordt naar overeenkomsten tussen partijen die in staat zijn een gezamenlijke agenda te formuleren die recht doet aan de verkiezingsuitslag en een antwoord geeft op de zorgen die inwoners hebben.

Wij verzoeken de PvdA als grootste partij hiertoe het initiatief te nemen. Zij zou er goed aan doen de SP als grootste winnaar hier nauw bij te betrekken. Wij willen de PvdA bij deze opdracht meegeven dat zij dient te gaan zoeken naar een manier waarbij de stad betrokken kan worden bij de vorming van een nieuw coalitieakkoord. Bv door delen van de gesprekken in het openbaar te doen of voorafgaand aan de gesprekken inwoners in staat te stellen om de partijen iets mee te geven, eerst horen en dan bouwen. Ook in het coalitieakkoord dient te worden meegenomen dat de raad in haar werkwijze tranformeert en dat er meer ruimte moet komen zodat de inwoner positie krijgt.

Ter afsluiting: GroenLinks is een progressieve partij met een groene en sociale agenda. We hebben de afgelopen 4 jaar aangetoond in staat te zijn om moeilijke beslissingen te nemen. Met WIJEindhoven heeft GroenLinks wethouder Scholten mensen die ondersteuning nodig hebben perspectief geboden om ook in de toekomst, ondanks de landelijke bezuinigingen, de zorg te behouden die zij nodig hebben. GroenLinks wil ook de komende 4 jaar werken aan een groen en sociaal Eindhoven. Wij voelen ons hierin gesteund door de stad en zullen dan ook een constructieve bijdrage aan de onderhandelingen leveren.