Wat is circulaire economie?
,,Grondstoffen blijven altijd bestaan en worden niet tot afval gereduceerd. Het voorkomen van afval staat aan de basis van de filosofie van circulaire economie. Lukt dat niet, pas dan komt hergebruik, vervolgens recycling, daarna energieterugwinning en dan pas vernietiging. Binnen de circulaire economie betaal je als mens niet meer voor het bezitten van spullen, maar voor de geleverde dienst van spullen.”
Wat voor spullen?
,,Een maatpak bijvoorbeeld. Waarom zou ik dat kopen als ik dat ook kan leasen? Na twee jaar breng ik het terug naar de verkoper. Die haalt het uit elkaar en maakt er een nieuw kledingstuk van. Hetzelfde geldt voor een lamp. Als Philips eigenaar blijft van de lamp, dan is er een prikkel om die lamp zo lang mogelijk mee te laten gaan. Hetzelfde geldt voor de stof van het maatpak. Zo cirkelt de grondstof katoen rond en dat is circulaire economie. Het kan ook met een huis. Als het staal van de staalproducten blijft, de kozijnen van de kozijnenmaker en noem maar op, dan is er geen bank meer nodig om het huis te financieren.”
Hoe realistisch is dit?
,,Heel realistisch. Kijk maar naar de ontwikkeling van 3D-printers. Daar gaan bioplastics in en komen er vervolgens uit als kant-en-klare producten. Lokaal op locatie, zonder de tussenkomst van vrachtschepen en vrachtwagen. Over vijftien jaar is het concept van bezit totaal omgedraaid. Het gaat niet meer op het bezitten van een auto, maar slechts om het gebruik ervan. Overheden vormen alleen een belemmering met wet- en regelgeving.”
Hoe bedoel je?
,,Neem bijvoorbeeld een circulair huis. In Duitsland en Amerika staan deze al. Deze huizen hebben geen aansluiting nodig op elektriciteit, gas, water of riolering omdat ze volledig zelfvoorzienend zijn dankzij opwekking duurzame energie, opvang van regenwater en hergebruik van afval. Het probleem is in Nederland tal van belemmerende wetten. Zonder riolering, gas-, water- en elektriciteitsaansluiting krijg je geen adres, waardoor je er ook niet mag wonen. Dit is echt geen utopisch of veel te idealistisch denken, het vergt alleen wel een radicaal andere manier van economisch denken. Niet lineair, zoals gewend zijn, maar circulair. De basisgedachte moet anders.”
En hoe ver zijn ze daarmee in Eindhoven?
,,Buiten de politiek steeds verder. Ik zie bijster interessante projecten. The Circular Building op Strijp S of 3D-printbedrijven zoals Lay3rs op de Bergen zijn mooie voorbeelden. Het is nu alleen zaak dat de gemeente zorgt dat ze hen niet voor de voeten lopen en juist faciliteren in hun nieuwe manier van denken. En zo probeer ik als raadslid mijn bijdrage te leveren. Door circulair interessante projecten te beginnen, zoals oefenen met circulaire economie op bedrijventerreinen wat nu gebeurt (BIC, zie vorige artikel op website en sociale media, red.). Hierdoor wordt een gemeente, politici en ambtenarij, gedwongen om anders naar problemen te kijken. En niet de toekomst vorm te geven met ouderwetse ideeën.”
Hoe zouden overheden, groot of klein, zich dan moeten opstellen?
,,Soms is het beter om je er niet mee te bemoeien en mooie initiatieven gewoon te laten zijn. Durf te vertrouwen op innovaties vanuit de samenleving op het moment dat de status-quo onder druk staan en opnieuw wordt uitgevonden. Bij circulaire economie is praktische uitvoering, denk hierbij aan de transitie van lineair naar circulair enorm weerbarstig. De uitdagingen zijn enorm en dan is de overheid essentieel in zijn rol als aanjager en facilitator, zonder het maatschappelijk belang uit het oog te verliezen. Precies dat staat bij circulaire economie centraal.”